Stary, prefabrykowany budynek szkoły z czasów PRL-u latami niszczał pod wpływem intensywnej eksploatacji górniczej. Jego konstrukcja szkieletowa uległa tak znacznym deformacjom, że remont przestał być możliwy. Konieczna stała się budowa nowego obiektu zdolnego sprostać nie tylko współczesnym wymaganiom dydaktycznym, lecz także ekstremalnym warunkom górniczym, które wciąż istnieją w tym miejscu. Odpowiedzią na to wyzwanie stała się koncepcja rozproszonego, modułowego kampusu usytuowanego na planie szachownicy. Każda sala lekcyjna jest odrębnym, parterowym segmentem skojarzonym z własnym zielonym atrium, a wszystkie segmenty łączy podłużny budynek równoległy do ulicy, mieszczący strefy administracyjne, stołówkę, świetlicę, szatnie oraz przedszkole. Taki układ nie tylko zapewnia naturalne doświetlenie i kontakt uczniów z przyrodą, lecz także pozwala elastycznie reagować na ruchy gruntu: łatwiej przenieść, podnieść czy skorygować pojedynczy segment niż masywny, wielokondygnacyjny gmach.

Już na etapie realizacji okazało się, jak dynamiczne potrafi być podłoże – poziom terenu obniżył się o kilka metrów, ponieważ niespełna pół kilometra pod budową nadal prowadzono eksploatację węgla. Świeżo wylany żelbet nie zdążył nawet osiągnąć projektowej wytrzymałości, gdy trzeba było wstrzymać prace i wzmocnić konstrukcję. Presja czasu była ogromna – dzieci musiały rozpocząć nowy rok szkolny w bezpiecznym miejscu, a stary budynek czekał już na rozbiórkę. Dzięki znakomitej współpracy inwestora, czyli Miasta Ruda Śląska, generalnego wykonawcy Grupy Budowlanej Remar, ekspertów z Instytutu Techniki Budowlanej oraz specjalistów z Kopalni Bielszowice udało się sprostać wszystkim trudnościom i doprowadzić projekt do finału. Dziś szkolny kampus tętni życiem, promując najnowsze trendy edukacyjne i pokazując, że architektura zakorzeniona w lokalnych potrzebach może rezonować na światowej scenie.

Finał WAF odbędzie się w listopadzie w Miami. Budynek znajdzie się w gronie projektów takich biur jak Foster + Partners, UNStudio, MVRDV, Renzo Piano Building Workshop czy Zaha Hadid Architects. Pokazuje to, że „śląska szkoła nad kopalnią” może inspirować globalne dyskusje o przyszłości edukacji. Podziękowania dla prezydenta Rudy Śląskiej Michałowi Pierończykowi, a także dla wszystkich inżynierów, konstruktorów i partnerów, a także autorów koncepcji z pracowni Hornik Chmura Architektura.

Opracowanie: TKHolding